Η διαταραχή πανικού είναι μία κατάσταση που χαρακτηρίζεται από οξείες κρίσεις έντονου άγχους, σωματικής δυσφορίας και ανεξέλεγκτου φόβου, οι οποίες εμφανίζονται αιφνιδίως, χωρίς προφανή αίτια και εκδηλώνονται με μία πληθώρα συμπτωμάτων. Οι κρίσεις αυτές διαρκούν συνήθως μερικά λεπτά και η συχνότητα τους διαφέρει από άτομο σε άτομο. Στο σημείο αυτό, αξίζει να σημειωθεί πως ένα άτομο που βίωσε μία ή δύο κρίσεις πανικού, δε σημαίνει πως πάσχει από διαταραχή πανικού. Η διάγνωση της διαταραχής πανικού μπορεί να δοθεί, και πάλι όχι με απόλυτη βεβαιότητα έως ότου αποκλειστούν σωματικές νόσοι, μόνο όταν οι κρίσεις είναι συχνές και επαναλαμβανόμενες μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα.
Τα συνήθη συμπτώματα που χαρακτηρίζουν μία προσβολή ή κρίση πανικού είναι τα ακόλουθα:
- ταχυπαλμία,
- εφίδρωση και έξαψη,
- αίσθημα ασφυξίας και θωρακικός πόνος,
- ναυτία,
- τρέμουλο, μούδιασμα και αστάθεια,
- φόβος απώλειας ελέγχου, άμεσου κινδύνου και θανάτου
Τα συμπτώματα αυτά ξεκινούν με χαμηλή ένταση και προοδευτικά αυξάνονται ταχύτατα μέσα σε λίγα λεπτά. Στην κορύφωση της κρίσης, το άτομο αισθάνεται πως ασφυκτιά, πνίγεται ή πεθαίνει.
Λόγω της αιφνίδιας έναρξής της, η πρώτη κρίση πανικού αποτελεί μια τρομακτική εμπειρία για το άτομο που τη βιώνει και καθίσταται δύσκολη η ανεύρεση των αιτιών που την προκάλεσαν. Ωστόσο, εάν οι κρίσεις επανεμφανιστούν, συνήθως οφείλονται σε συγκεκριμένα ερεθίσματα, όπως μία στρεσογόνος κατάσταση ή μία δυσάρεστη πρόσφατη εμπειρία. Μπορεί ακόμη, να πυροδοτούνται από ιδιοσυγκρασιακούς παράγοντες, όπως οι μειωμένες αντιστάσεις του ατόμου στο άγχος ή η παρερμηνεία φυσιολογικών σωματικών συμπτωμάτων (για παράδειγμα, ταχυπαλμία λόγω υπερκατανάλωσης καφεΐνης) ως συμπτώματα πανικού, που οδηγεί εν τέλει σε πραγματική κρίση πανικού.
Η ψυχοθεραπεία για την αντιμετώπιση της διαταραχής πανικού είναι μια εξαιρετικά βοηθητική διαδικασία. Το άτομο ενημερώνεται για το τι ακριβώς είναι η διαταραχή και η κρίση πανικού, μαθαίνει να ανιχνεύει τα αίτια που το οδηγούν σε αυτήν την συνθήκη και εκπαιδεύεται σε διάφορες τεχνικές ώστε να μπορεί να αντιμετωπίζει και να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τα συμπτώματα των κρίσεων, έως ότου εξαλειφθούν εντελώς.