Αντικοινωνική Διαταραχή

αντικοινωνική

Από την άποψη της δημόσιας ασφάλειας, η αντικοινωνική διαταραχή πρόκειται για την πιο σοβαρή, επικίνδυνη και ευρέως μελετημένη διαταραχή της προσωπικότητας.

Τα πιο ενδεικτικά στοιχεία της αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας είναι η ανυπαρξία συνείδησης και οι ρηχές επιφανειακές σχέσεις. Οι όροι ψυχοπαθείς (psychopath) ή κοινωνιοπαθείς (sociopath) ή ψυχοπαθητικοί (psychopathic) αποτελούν χαρακτηρισμούς προσώπων με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας. Πρόκειται για άτομα με πειθώ και επιδεξιότητα στο λόγο, έχοντας στόχο να πλησιάσουν ένα συνομιλητή, να τον εντυπωσιάσουν, να τον σαγηνεύσουν προκειμένου να τον εκμεταλλευτούν.

Ένα άτομο με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας δεν μπορεί να προσδιοριστεί από ένα συγκεκριμένο σύμπτωμα για το οποίο θα αναζητήσει βοήθεια. Ένας ειδικός, όμως, ιδιαίτερα με εμπειρία στη δικαστική ψυχολογία ή ψυχιατρική μπορεί να το αναγνωρίσει από ένα σύνολο χαρακτηριστικών, τα οποία συνιστούν μία προσωπικότητα μεθοδική και στερεότυπη. Πολλά από αυτά τα συμπτώματα δεν είναι οφθαλμοφανή αλλά γίνονται αντιληπτά κατά τη διάρκεια μίας κλινικής συνέντευξης. Ένα άτομο με αντικοινωνική διαταραχή μπορεί να έχει μία ενδιαφέρουσα εξωτερική εικόνα η οποία δεν προδιαθέτει αρνητικά τους άλλους. Αντίθετα, το ατομικό ιστορικό αποκαλύπτει διαταραγμένη λειτουργικότητα στη ζωή. Ήδη από την παιδική ηλικία το άτομο επιδίδεται σε αξιόποινες πράξεις, όπως κλοπές, συμπλοκές, χρήση τοξικών ουσιών, φυγή από το σχολείο και το σπίτι και προβλήματα με μορφές εξουσίας. Στην ενηλικίωση, το άτομο με αντικοινωνική διαταραχή αποτυγχάνει να συμμορφωθεί με τα κοινωνικά πρότυπα σε σχέση με τη νομότυπη συμπεριφορά, κάτι που συχνά οδηγεί στη σύλληψη. Ωστόσο, είναι λάθος να πιστεύει κανείς ότι αγνοεί το νόμο επιδεικνύοντας άγνοια αυτού. Όταν ένα άτομο με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας παραβαίνει ένα κανόνα, δοκιμάζει ένα καινούριο παιχνίδι, ζει μία περιπέτεια που εμπεριέχει ρίσκο και το να συλληφθεί είναι μέρος αυτού.

Αυτό που προκαλεί έκπληξη σχετικά με τη συμπεριφορά αυτών των ατόμων είναι η έλλειψη ηθικής συνείδησης, τύψεων και μεταμέλειας για τις πράξεις τους. Είναι δυνατόν να συμπεριφέρονται με αδιαφορία ή να εκλογικεύουν τις πράξεις τους είτε έχουν τρακάρει ένα δανεισμένο αυτοκίνητο είτε έχουν σκοτώσει έναν άνθρωπο. Είναι ικανά να πείσουν τους γύρω τους να συμμετάσχουν σε παράτολμα σχέδια για την απόκτηση χρημάτων ή δόξας, και χρησιμοποιούν πλάγια μέσα προκείμενου να το πετύχουν. Υπάρχει μία συναισθηματική σκληρότητα, μία βασική έλλειψη καλοσύνης απέναντι στους άλλους. Η αξία  αυτών περιορίζεται στο επίπεδο της χρησιμότητας που μπορεί να έχουν.

Το γεγονός ότι τα άτομα αυτά επιδεικνύουν φτωχή απόκριση στα συναισθήματα των άλλων, δε σημαίνει ότι αποφεύγουν να συνάπτουν ερωτικούς δεσμούς. Ιστορίες παράφορης αγάπης, μίση και χωρισμοί γεμίζουν την προσωπική τους ζωή. Η σεξουαλική ζωή τους ξεκινά συνήθως νωρίς στη ζωή και μπορεί να είναι χαώδης. Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν επενδύουν συναισθηματικά τις σχέσεις τους, ούτε αισθάνονται ειλικρινές ενδιαφέρον για τον εκάστοτε σύντροφό τους.

Η συμπεριφορά του ατόμου με αντικοινωνική διαταραχή είναι ασταθής. Η αστάθεια αυτή μπορεί να είναι κοινωνική, επαγγελματική και αισθηματική. Τα άτομα αυτά δε μπορούν να σταθεροποιηθούν σε ένα καθορισμένο πλαίσιο και έτσι συνεχώς αλλάζουν επάγγελμα, κατοικία, φιλικό κύκλο και ερωτικούς δεσμούς. Παράλληλα, είναι ανεύθυνα και ασυνεπή: δυσκολεύονται να τηρήσουν ένα ραντεβού, μία προθεσμία, μία υποχρέωση.